Fitosterollar soňky ýyllarda lukmançylyk pudagynda uly ünsi çeken tebigy ösümlik birleşmeleri. Birnäçe gözleg fitosterollaryň holesteriniň derejesini peseldip, ýürek-damar saglygyny gorap biljekdigini görkezdi. Bu makala ösümlik sterollaryny lukmançylyk hünär nukdaýnazaryndan çuňňur analiz we düşündiriş berer.
Fitosterollaryň hereket mehanizmi Fitosterollar bedeniň holesteriniň siňdirilmegini saklap, holesteriniň derejesini peseldýär.
Holesterin lipid maddasydyr. Artykmaç holesterin gana goýulyp, aterosklerozyň esasyny düzüp biler. Fitosterollar holesterin bilen bäsdeşlik edýär we içege epitel öýjüklerinde siňdiriş ýerlerini eýeleýär, şeýlelik bilen holesteriniň siňdirilen mukdaryny azaldar we holesteriniň derejesini peselder.
Fitosterollar üçin kliniki gözleg subutnamalary Köp kliniki gözlegler fitosterollaryň holesterini azaltmaga edýän täsirini tassyklady. “The Lancet” neşirinde çap edilen meta-analiz gözleginde ösümlik sterollaryny öz içine alýan iýmitleri ýa-da iýmit goşundylaryny ulanmak holesteriniň umumy mukdaryny takmynan 10% azaldyp biljekdigini görkezdi. Mundan başga-da, başga-da birnäçe gözlegler fitosterollaryň uzak möhletleýin ulanylmagynyň LDL holesterini (erbet holesterini) azaltmaga we umumy holesteriniň HDL holesterine (gowy holesterin) gatnaşygyna oňyn täsir edýändigini ýüze çykardy.
Fitosterollaryň ýürek-damar saglygyna täsiri Holesteriniň derejesini peseltmek ýürek-damar keselleriniň öňüni almak üçin esasy strategiýalardan biridir. Gözlegler fitosterolyň kabul edilmeginiň ýürek-damar keselleriniň howpuny azaldyp biljekdigini görkezýär. Cardürek-damar keseli arterioskleroz sebäpli döreýän keseldir we holesterini azaltmagyň usuly hökmünde ösümlik sterollary arterial diwara holesteriniň goýulmagyny azaldyp, ateroskleroz töwekgelçiligini azaldyp, ýürek-damar saglygyny gorap biler.
Fitosterollaryň howpsuzlygy we maslahat berilýän dozasy Halkara iýmit maglumatlary geňeşiniň (Kodeks) tekliplerine görä, ulular üçin ösümlik sterollarynyň gündelik kabul edilmegi 2 gram içinde gözegçilik edilmelidir. Mundan başga-da, fitosterol iýmitiň üsti bilen alynmaly we iýmit goşundylaryny aşa köp ulanmagyň öňüni almaly. Göwreli aýallaryň, ene süýdi bilen emdirýän aýallaryň we öt haltasy keseli bolanlaryň fitosterol önümlerini ulanmazdan ozal lukmana ýüz tutmalydygyny bellemelidiris.
Tebigy madda hökmünde fitosterollar holesterini azaltmakda we ýürek-damar saglygyny goramakda möhüm rol oýnaýar. Holesteriniň siňdirilmegini saklamak bilen, fitosterollar holesteriniň derejesini netijeli peseldip, ýürek-damar keselleriniň howpuny azaldyp biler.
Iş wagty: 14-2023-nji sentýabr
